کاربرد روش شبه‌معکوس‌پذیری در تعیین توزیع زمانی و مکانی غلظت آلاینده به‌صورت معکوس در زمان

آلاینده‌ها معمولاً به­صورت نامحسوس و ناگهانی در رودخانه‌ها تخلیه می‌شوند که می‌تواند منشأ انسانی و یا طبیعی داشته باشد، لذا یافتن هر چه سریع‌تر اطلاعاتی از منبع آلاینده برای کاهش خسارات بسیار حائز اهمیت است. آلاینده توسط فرآیندهای جابه‌جایی-پراکندگی در رودخانه انتشار پیدا می‌کند. پس می‌توان با استفاده از حل معکوس رابطه‌ی جابه‌جایی-پراکندگی اطلاعاتی از محل و یا زمان انتشار آلاینده به­دست آورد. هدف از انجام این تحقیق حل معکوس رابطه‌ی جابه‌جایی-پراکندگی و به­دست آوردن اطلاعاتی از زمان انتشار و داده‌های سری زمانی غلظت آلاینده تخلیه‌شده در رودخانه‌های موردمطالعه است. در این تحقیق برای حل معکوس رابطه‌ی جابه‌جایی-پراکندگی از روش شبه‌معکوس‌پذیری استفاده شده که در این روش با اضافه کردن ترم پایداری (ترم مشتق چهارم) به رابطه‌ی جابه‌جایی-پراکندگی می‌توان رابطه‌ی مذکور را به‌صورت معکوس بدون ناپایدار شدن پاسخ‌ها حل نمود. برای صحت‌سنجی مدل از یک مثال فرضی و مطالعه موردی بازه‌ای از رودخانه کارون بهره برده شده است. روش مذکور با حل معکوس رابطه‌ی جابه‌جایی-پراکندگی که موجب گسترش آلودگی در رودخانه می‌شود، غلظت تجربه‌شده در نقاط و بازه‌های مختلف رودخانه را تعیین می‌نماید. بیش‌ترین غلظت آلاینده دریافتی هر بازه، زمان دریافت غلظت بیشینه و متوسط غلظت دریافتی هر بازه از نتایج این روش است. نتایج حاکی از آن است که پس‌بینی مدل شبه‌معکوس‌پذیری با دقت بالایی انجام گرفته و روش مذکور در پایداری حل معکوس معادله جابه‌جایی-پراکندگی موفق عمل نموده است.